Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại phụ thuộc mạnh mẽ vào công nghệ thông tin, Internet đã trở thành một phần không thể thiếu trong hầu hết các khía cạnh của cuộc sống. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng đã mở ra cánh cửa cho tội phạm trực tuyến, với các hình thức lừa đảo ngày càng tinh vi và đa dạng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét sự gia tăng đáng lo ngại của tình hình lừa đảo qua mạng tại Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2023, tập trung vào ba nhóm chính của hình thức lừa đảo, những đối tượng mục tiêu phổ biến, 24 hình thức lừa đảo phổ biến, và cung cấp các giải pháp hiệu quả để phòng tránh và ứng phó với lừa đảo trực tuyến.
Tình Hình Lừa Đảo Trực Tuyến Tại Việt Nam: Tăng 64% Trong 6 Tháng Đầu Năm 2023
Trong nửa đầu năm 2023, nước ta chứng kiến một tăng trưởng đáng lo ngại về tình hình lừa đảo qua mạng, với tỷ lệ tăng 64% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy sự đa dạng và sáng tạo của tội phạm trực tuyến trong việc tìm ra cách thức tấn công và đánh lừa người dùng.
Ba Nhóm Chính Của Hình Thức Lừa Đảo: Giả Mạo Thương Hiệu, Chiếm Đoạt Tài Khoản và Kết Hợp Khác
Trong tình hình lừa đảo đa dạng này, có ba nhóm chính mà các kẻ gian thường tận dụng để thực hiện hành vi lừa đảo.
- Giả Mạo Thương Hiệu: Một số hình thức lừa đảo trực tuyến được thực hiện bằng cách giả mạo thương hiệu. Các tên thương hiệu lớn, uy tín thường bị lợi dụng để gửi các thông điệp lừa đảo qua email, tin nhắn hoặc trang web giả mạo. Điều này làm cho người dùng dễ dàng tin tưởng và tiết lộ thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng.
- Chiếm Đoạt Tài Khoản: Nhóm này tập trung vào việc đánh cắp thông tin đăng nhập cá nhân của người dùng thông qua các phương thức như lừa đảo qua email, các trang web giả mạo, hoặc phần mềm độc hại. Sau đó, kẻ gian sử dụng thông tin này để truy cập vào tài khoản của người dùng và thực hiện các hành vi gian lận tài chính hoặc phạm tội khác.
- Hình Thức Kết Hợp Khác: Ngoài hai nhóm chính trên, có nhiều hình thức lừa đảo kết hợp khác nhau, từ việc sử dụng các cuộc gọi giả mạo đến việc tạo ra các trò chơi trực tuyến để lừa đảo người chơi. Sự đa dạng này tạo ra thách thức cho cả người dùng và các cơ quan chức năng trong việc phát hiện và ngăn chặn.
Đối Tượng Mục Tiêu Phổ Biến: Từ Người Cao Tuổi Đến Nhân Viên Văn Phòng
Tất cả mọi người đều có thể trở thành mục tiêu của lừa đảo trực tuyến, nhưng có một số đối tượng mà các kẻ gian thường nhắm đến vì các lý do riêng của họ. Điển hình, người cao tuổi thường bị mắc kẹt trong các chiêu trò giả mạo thương hiệu hoặc cuộc gọi lừa đảo, do thiếu kinh nghiệm với công nghệ. Trẻ em, sinh viên, thanh niên thường bị dụ dỗ bởi các trò chơi trực tuyến hoặc các thông điệp hấp dẫn. Các công nhân và người lao động có thể bị lừa đảo thông qua các thông báo việc làm giả mạo hoặc hứa hẹn cơ hội kiếm tiền dễ dàng. Người lao động văn phòng thường xuyên nhận các email lừa đảo thông qua việc giả mạo các tài liệu hoặc thông báo từ cấp trên.
24 Hình Thức Lừa Đảo Qua Mạng Hiện Nay: Sự Đa Dạng Tạo Ra Thách Thức
Tinh vi và đa dạng, tội phạm trực tuyến đã tạo ra không ít biến thể lừa đảo. Dưới đây là danh sách 24 hình thức lừa đảo phổ biến hiện nay:
-
-
-
- Lừa đảo “combo du lịch giá rẻ”.
- Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake, Deepvoice.
- Lừa đảo “khóa SIM” vì chưa chuẩn hóa thuê bao
- Giả mạo biên lai chuyển tiền thành công.
- Giả danh giáo viên, nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu.
- Chiêu trò lừa đảo tuyển người mẫu nhí.
- Thủ đoạn giả danh các công ty tài chính, ngân hàng.
- Cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen…
- Giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp (BHXH, ngân hàng…).
- Lừa đảo SMS Brandname, phát tán tin nhắn giả mạo.
- Lừa đảo đầu tư chứng khoán, tiền ảo, đa cấp.
- Lừa đảo tuyển cộng tác viên online.
- Đánh cắp tài khoản mạng xã hội, nhắn tin lừa đảo.
- Giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo.
- Rao bán hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử.
- Đánh cắp thông tin CCCD đi vay nợ tín dụng.
- Lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng.
- Lừa đảo dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa.
- Lừa đảo lấy cắp Telegram OTP.
- Lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền như FlashAI.
- Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook.
- Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư tài chính, gửi bưu kiện, trúng thưởng…
- Rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook.
- Lừa đảo cho số đánh đề.
-
-
Phòng Tránh và Giải Pháp Đề Phòng: Cơ Hội và Thách Thức
Để đối phó với tình hình lừa đảo ngày càng phức tạp, người dùng cần áp dụng một loạt các biện pháp phòng tránh và giải pháp đề phòng:
- Tăng cường kiến thức về an toàn trực tuyến: Cung cấp cho mọi người kiến thức cơ bản về cách phát hiện và tránh lừa đảo trực tuyến, bao gồm cả việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo như email không chính xác, yêu cầu thông tin cá nhân quá mức, và nhiều hơn nữa.
- Sử dụng phần mềm bảo mật và cập nhật thường xuyên: Cài đặt phần mềm bảo mật mạnh mẽ và đảm bảo cập nhật thường xuyên để ngăn chặn việc tải về phần mềm độc hại và phát hiện các mối nguy hiểm tiềm ẩn.
- Kiểm tra địa chỉ trang web: Trước khi cung cấp thông tin cá nhân hoặc tiến hành giao dịch trực tuyến, hãy kiểm tra URL của trang web để đảm bảo bạn đang ở trang chính thống.
- Tạo mật khẩu mạnh và duy nhất: Sử dụng mật khẩu có độ dài lớn, kết hợp cả chữ cái viết hoa, chữ cái viết thường, số và ký tự đặc biệt. Không nên sử dụng mật khẩu giống nhau cho nhiều tài khoản.
- Kiểm tra thông tin liên hệ: Trước khi thực hiện giao dịch hoặc cung cấp thông tin cá nhân, kiểm tra thông tin liên hệ của người hoặc tổ chức liên quan để đảm bảo tính chính xác.
- Không tin vào thông tin quá hấp dẫn: Tránh rơi vào bẫy của các thông điệp hứa hẹn kiếm tiền dễ dàng, quà tặng miễn phí hoặc cơ hội đầu tư không rủi ro.
- Kiểm tra tài khoản và giao dịch thường xuyên: Theo dõi tài khoản và giao dịch của bạn để phát hiện sớm bất kỳ hoạt động bất thường nào.
- Không tiết lộ thông tin cá nhân: Không bao giờ cung cấp thông tin như số chứng minh nhân dân, số thẻ tín dụng hoặc thông tin ngân hàng qua email, tin nhắn hoặc trang web không xác định.
- Kiểm tra chính xác trước khi gửi tiền: Trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch tài chính nào, hãy kiểm tra lại thông tin người nhận để đảm bảo tính chính xác.
- Báo cáo hoạt động lừa đảo: Nếu bạn nhận thấy bất kỳ hoạt động lừa đảo nào, hãy báo cáo ngay lập tức cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức liên quan.
Thủ đoạn mới của tội phạm: Phát tờ rơi có hình ảnh nhạy cảm để lừa đảo chiếm đoạt tài sản: theo trang web https://bocongan.gov.vn/
Hiểu Rõ Để Đề Phòng
Tình hình lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam đang gia tăng mạnh mẽ, đòi hỏi mọi người cần nâng cao kiến thức và ý thức về an toàn trực tuyến. Ba nhóm chính của hình thức lừa đảo, đối tượng mục tiêu phổ biến và danh sách 24 hình thức lừa đảo cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình ngày càng phức tạp này. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng tránh và giải pháp đề phòng, chúng ta có thể đối phó với thách thức này và bảo vệ mình khỏi những rủi ro tiềm ẩn.
